Gezonde bodem

Een gezonde bodem is belangrijk voor een watervriendelijke tuin. Bodemleven is onmisbaar.

Bodem verbeteren

Een goed waterdoorlatende en watervasthoudende bodem is een bodem met voldoende voedingstoffen, luchtgangen en bodemleven. Er is een relatie tussen de aanwezigheid van planten en een gezonde bodem. Verteerde plantenresten (humus) dragen bij aan een goede grond. De bodemkwaliteit draagt weer bij aan de kwaliteit van de beplanting. Een slechte bodem leidt tot het doodgaan of slecht groeien van beplanting en ziektes en aantastingen. Dus hoe meer groen in de tuin hoe beter! Dit is een test!

Er zijn verschillende producten kant en klaar te koop: samengestelde bodemverbeteraars, producten die het bodemleven activeren en compost. Dat laatste kun je ook zelf maken!

Zo doe je dat!

Stenen eruit en dan? 

Wanneer je stenen weghaalt zie je een dor zandpakket. Groen zal hier niet op groeien. Graaf het zand weg. Bij kleigrond kun je een deel van het vrijkomende zand mengen door de klei. De grond onder het oude zandbed spit je los. Je vult de tuin aan met tuinaarde. Neem ook een schep uit een plantvak. Zo breng je er wat bodemleven in.

Bedek de grond

Als je de bodem laat begroeien krijgt onkruid weinig kans. Verwijder onkruid tussen de planten zoveel mogelijk met de hand, bij schoffelen verstoor je de beschermende bovenste laag van de grond hierdoor droogt de grond eerder uit. Bedek de grond liever met een laagje compost, houtsnippers of cacaodoppen.

Laat blad en plantresten liggen

Laat in de winter zoveel mogelijk de afgestorven planten staan, knip dit in het vroege voorjaar af en maak het knipsel fijn en laat dit op de grond liggen. Op deze manier is het voeding. Ook is het bescherming voor jonge planten en vogels kunnen er dikwijls van eten. In het voorjaar kan het gebruikt worden voor het bouwen van nestjes.

Wat is de waarde van humus/compost?

Humus, de zwarte of bruine component van de bovenste laag in de bodem, bezit twee zeer belangrijke eigenschappen. Het is in staat om vele malen zijn gewicht aan water vast te houden en het brengt voedingsstoffen in de grond. Plantenwortels zoeken de voedingsstoffen en maken zo luchtkanalen in de grond. Door deze twee eigenschappen verbetert het vermogen om water vast te houden en wordt tegelijkertijd het afwaterend vermogen van kleigrond vergroot. Plantenresten worden door organismen als regenwormen in de grond gebracht, waar andere organismen zoals schimmels en bacteriën de plantendelen omzetten in humus.

De hoeveelheid humus neemt in de loop der tijd af, doordat planten het opnemen en gebruiken voor hun groei. De vruchtbaarheid van de grond kan weer verhoogd worden door het aanbrengen van nieuw organisch materiaal. Dit mag een laag van 10 cm zijn die op de grond kan liggen.  Dit ruwe materiaal zal langzaam afbreken en in de bodem trekken. Compost dat naast meer ruw materiaal veel humus bevat kan ook met spitten en harken licht ingewerkt worden.

Maak een composthoop

Je eigen compost maken van je afval is leuker dan kant-en-klare compost kopen. Met een composthoop verminder je de afvalberg en produceer je zelf voeding voor je planten. Deze compost kan je tussen je planten leggen. Op deze manier verbeter je het bodemleven en bescherm je de grond tegen uitdroging. In de tuincentra zijn composttonnen te koop. Dit is een goed alternatief als je niet genoeg ruimte in je tuin hebt voor een composthoop.

Wat mag er wel op?

Snoeiafval in kleine hoeveelheden, grasmaaisel, herfstbladeren, eierschalen, koffiefilters en theezakjes (zonder nietjes), rauwe groenten en fruit, houtsnippers.

Wat mag er niet op?

Gekookte etensresten, vetten, schillen van niet-biologische aardappelen en citrusvruchten, kattenbakvulling, coniferentakken, zieke/bloeiende planten, onkruid, vlees, vis of botjes.

Tip

• Gebruik de vrijgekomen tegels voor een stapelmuurtje. Maak je stapelmuurtje met tegels en stenen van verschillende vormen zodat allerlei soorten gaten ontstaan. Hierdoor lok je meer dieren naar je tuin wat ook weer ten goede komt aan de kwaliteit van je bodem. 
• Met een doe-het-zelf bodemanalyse (te koop bij de tuincentra) bepaal je de zuurtegraad. Zo kun je planten kiezen die het beste passen bij de bodem in je tuin. 
• Doe een kleine proef: graaf en klein gat en laat een emmer water infiltreren. Schrijf op hoe lang dit duurt. Verbeter de bodem met humus en doe het proefje na een jaar nog eens. Je zal merken dat het water beter opgenomen wordt.
• Wil je meer weten? Vraag het een medewerker in het tuincentrum.