Park Hartenstein

Rijksmonument Park Hartenstein ligt zuidelijk van de Utrechtseweg in Oosterbeek en heeft een oppervlakte van zo’n 11 hectare.

Zowel Huize Hartenstein als het grootste deel van het park staan sinds 1966 op de rijksmonumentenlijst. Het voormalige landgoed bestaat uit twee delen: het sportpark en het wandelpark. In het sportpark zijn tennisbanen, een skeelerbaan en bij vorst een ijsbaan. Jaarlijks in september dient het sportpark Hartenstein als het start- en eindpunt voor de Airborne wandeltocht, waaraan ruim 30.000 wandelaars meedoen.

Beplanting

Het wandelpark is aangelegd rond het gebouw Huize Hartenstein en heeft duidelijke kenmerken van de toenmalige Engelse landschapsstijl. Park Hartenstein heeft een grote rijkdom aan bijzondere inheemse en uitheemse bomen, die in de loop van de tijd zijn aangeplant. De twee mammoetbomen (sequoiadendron giganteum), de Judasboom, de vaantjesboom, de tulpenboom en de sneeuwklokjesboom zijn enkele exemplaren die een bezoekje waard zijn. Bovendien is aan een enorme, ‘slechts’ 150 jaar oude eik goed te zien dat de gunstige bodemgesteldheid – een leemlaag die onder het park doorloopt en voor veel vocht in de bodem zorgt – extra groei van de aangeplante bomen oplevert. In het park gebruiken spechten, goudvinken, nachtegalen, boomkruipers en sijsjes de bomen als broed- en voedplaats.

Modernisering

Landgoed Hartenstein omvatte oorspronkelijk Huize Hartenstein, een theekoepel westelijk van de villa, een hertenkamp, een ‘folly’ in de vorm van een huisje met een trapgevel, de tuinmanswoning, de portierswoning en het koetshuis, waarin nu een restaurant is gevestigd. Huize Hartenstein dateert uit de 18e eeuw. De tuin is oorspronkelijk in 1800 aangelegd en kreeg aan het begin van de 19e eeuw het huidige aanzicht. In 1881 kreeg de welgestelde familie Verburgt het landgoed in handen. Deze familie heeft de aanzet gegeven voor het huidige aanzien van het park en liet ook de villa moderniseren. In 1942 is het landgoed overgegaan naar de gemeente Renkum en werd Huize Hartenstein een hotel. In 1944 was het gebouw in gebruik als hoofdkwartier van de 1ste British Airborne Division tijdens de Slag om Arnhem. Het gebouw herbergt sinds 1978 het Airborne Museum, dat eerder in Kasteel Doorwerth was gevestigd.

Ten noorden van het park is in 1949 naar ontwerp van tuinarchitect Warnau het Airborne plantsoen aangelegd. Aanleiding hiervoor was de oprichting van de Airborne gedenknaald aan de Utrechtseweg. Door het park lopen diverse (ANWB) fiets- en wandelroutes.

Muziekluifel

In het park is in 2004 een muziekluifel gebouwd. Die is ontworpen als een nieuwe ‘folly’; het dak symboliseert een beukenblad. Bij de plaatsing is rekening gehouden met een bestaande zichtlijn vanuit de villa.