Bestuurlijke toekomst

Februari 2025: klankbordgroep van start: samen bouwen aan de toekomst van onze gemeente 

Onze gemeente wil een prettige plek zijn om te wonen, werken en leven. Betrouwbare dienstverlening staat daarbij centraal, zowel voor onze inwoners als binnen onze eigen organisatie en het gemeentebestuur. Om deze kwaliteit ook in de toekomst te waarborgen, besloot het gemeentebestuur in 2020 te onderzoeken hoe Renkum toekomstbestendig kan blijven. Daarbij zijn verschillende scenario’s verkend om de bestuurskracht te versterken. Eén van de onderzochte opties was intensievere samenwerking met andere gemeenten, waarbij Renkum zelfstandig blijft. Een andere onderzochte mogelijkheid was een herindeling, waarbij de gemeente samengaat met een andere gemeente.  

Uit het in november 2023 gepresenteerde onderzoeksrapport blijkt dat een herindeling de beste kansen biedt voor een sterke en duurzame ontwikkeling van het gemeentebestuur en de organisatie op lange termijn. Daarom wordt dit scenario nu verder onderzocht, maar daarbij geldt dat het scenario zelfstandig blijven ook een bestaande optie is. 

In dat kader van de herindelingsonderzoeken voert de gemeente gesprekken met mogelijke partnergemeenten Arnhem, Rheden en Wageningen. Daarnaast wordt bekeken of een splitsing van de gemeente Renkum een haalbare en wenselijke optie is. Dit betekent echter niet dat er al een besluit is genomen; op dit moment worden de mogelijkheden zorgvuldig onderzocht. Het zelfstandig blijven van de gemeente is op voorhand dus niet uitgesloten. 

Klankbordgroep als belangrijke schakel 

Om het onderzoekstraject goed te begeleiden, heeft de gemeenteraad een klankbordgroep in het leven geroepen. Deze groep, bestaande uit een afvaardiging van raadsleden, denkt mee en consulteert de projectorganisatie. In januari vond de eerste bijeenkomst plaats. De leden van de klankbordgroep zijn:

• Arthur van Hees
• Jan Streefkerk
• Rita Weeda
• John Bartels
• Theo Modderkolk 

Aan de slag

De komende maanden worden diverse onderzoeken uitgevoerd. De projectorganisatie voert momenteel gesprekken met de gemeenten Arnhem, Rheden of Wageningen om de mogelijkheden en consequenties van een herindeling in kaart te brengen. Ook deze gemeenten zijn, in meer of mindere mate, bezig met het onderzoeken en verkennen van hun bestuurlijke toekomst. Door te kijken naar de wensen, kansen en beperkingen ontstaat een helder beeld van de haalbaarheid van de verschillende herindelingsscenario’s, waaronder ook een mogelijke splitsing van de gemeente Renkum.

Naast gesprekken met mogelijke partnergemeenten wordt ook de mening van inwoners nadrukkelijk meegenomen. Binnenkort ontvangen leden van het inwonerspanel Renkum Spreekt een uitnodiging om een vragenlijst in te vullen. Hierin kunnen zij hun visie geven op de verschillende scenario’s: een herindeling met Arnhem, Rheden of Wageningen, of een mogelijke splitsing van de gemeente. De inbreng van inwoners is essentieel om een breed gedragen toekomstbeeld te schetsen.

Geïnteresseerd in deelname aan het inwonerspanel? Meer informatie is te vinden op de website van de gemeente. Voor de zomer van 2025 ontvangt de gemeenteraad de rapporten, waarna besluitvorming volgt. In dit proces speelt de klankbordgroep een belangrijke rol. 

We willen dat voorzieningen zoals de bibliotheek en het zwembad blijven bestaan. We willen dat de straten en buurten schoon en netjes zijn. Dat je snel en dichtbij terecht kunt voor een nieuw paspoort of rijbewijs. Maar is het verstandig om alles zelf te blijven doen?

Tot nu toe

De gemeenteraad besloot begin 2023 om de bestuurlijke toekomst van de gemeente Renkum te onderzoeken. Er waren 4 scenario voor de toekomst:

• samenwerken met een andere gemeente;
• samenwerken met een grotere gemeente;
• de ambtenaren van onze en (een) andere gemeente(n) samenvoegen;
• het vormen van een hele nieuwe gemeente (herindeling).

Onderzoek naar de toekomstscenario's

Tussen april en september 2023 onderzochten we de toekomstscenario's. We:

• peilden van de mening van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties
• bezochten gemeenten die werken volgens een van de toekomstscenario's
• voerden gesprekken met mogelijke samenwerkingsgemeenten

Op basis van het onderzoeksrapport besloot de gemeenteraad in november 2023 dat herindeling het beste scenario is voor de bestuurlijke toekomst van de gemeente Renkum. De gemeenteraad gaf het college de opdracht om een startnotitie (plan van aanpak) te maken voor het vervolgtraject.

Startnotitie

In mei 2024 stemde de gemeenteraad in met de Startnotitie Vervolgtraject Bestuurlijke Toekomst (pdf, 847 kB). Dit zijn de onderdelen die we onderzoeken en uitwerken in het vervolgtraject:

• Wat zijn de gevolgen van een herindeling met een bepaalde partnergemeente?
  • Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen Renkum en de partnergemeente?
  • Wat zijn de gevolgen van de herindeling met de partnergemeente?
  • Welke keuzes moeten we maken bij een herindeling met de partnergemeente?
• Wat zijn de gevolgen van het splitsen van de huidige gemeente Renkum en het vervolgens samenvoegen van de gesplitste gemeente met meerdere partnergemeenten?
  • Welke splitsingsvarianten zijn er?
  • Wat zijn de voor- en nadelen van deze splitsingsvarianten?
  • Wat is het draagvlak voor de splitsingsvariant(en)?
• Hoe voeren we de verdiepende gesprekken met mogelijke partnergemeenten Arnhem, Rheden en Wageningen?
  • Op formeel bestuurlijk niveau tussen burgemeesters en gemeentesecretarissen?
  • Op meer informeel niveau tussen gemeentesecretarissen?
  • Op ambtelijk niveau tussen adviseurs en projectleiders?
• Hoe betrekken we de inwoners en de gemeenteraad bij het vervolgtraject

We zijn nu (voorjaar 2025) bezig met het uitvoeren van de startnotitie.

Nu (voorjaar 2025) maken we een tijdlijn van wat er al gedaan is en wat we tot de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 gaan doen. Bij de gebeurtenissen die wat verder achter ons liggen, maken we wat grotere stappen. De stappen die we binnenkort zetten, beschrijven we wat uitgebreider. Overigens liggen nog niet alle data vast. Soms is een vervolgstap afhankelijk van een voorgaande stap.

• Najaar 2020: besluit van gemeenteraad en college om gemeente Renkum toekomstbestendig te organiseren.
• In 2021: bestuurskrachtonderzoek met mogelijke toekomstscenario's. Voorbereiding startnotitie voor uitvoering onderzoek toekomstscenario's.
• Maart 2022: gemeenteraadsverkiezingen.
• Eind 2022 start onderzoek naar 4 van de 5 toekomstscenario's:
  • strategisch samenwerken
  • regie-organisatie met centrumgemeente
  • ambtelijke fusie en
  • herindeling
• November 2023: besluit van de gemeenteraad op basis van het onderzoeksrapport dat Herindeling het beste richting geeft aan de ontwikkeling van het bestuur en de organisatie op langere termijn.
• December 2023 - mei 2024: opstellen startnotitie Vervolgtraject Bestuurlijke toekomst
• Mei 2024 - heden: vaststellen en vervolgens uitvoeren van de startnotitie.
• Voorjaar 2025 start klankbordgroep vanuit de gemeenteraad. De leden zijn:
  • Arthur van Hees
  • Jan Streefkerk
  • Rita Weeda
  • John Bartels
  • Theo Modderkolk
• Voorjaar 2025: gesprekken met Arnhem, Rheden en Wageningen over mogelijkheden en consequenties van een herindeling.
• Voorjaar 2025: onderzoek naar eventuele splitisingsvarianten van de gemeente Renkum en vervolgens herindelen van de gesplitste gemeente. Deelname aan dit onderzoek kan via inwonerpanel Renkum Spreekt.
• Verwachting: voor de zomer van 2025 ontvangt de gemeenteraad de rapporten naar herindelingsmogelijkheden bij de buurgemeenten en het splitsingsonderzoek.